Na podstawie źródeł pochodzących z okresu rozkwitu do upadku Rzeczpospolitej postaram się w miarę najrzetelniejszy sposób przytoczyć myśli ówczesnych tamtego świata na temat Polski. Pomimo że termin „geopolityka”, który używam dalej w tekście powstał dopiero na przełomie XIX i XX wieku określony tak przez Szweda Rudolfa Kjelléna, to, jednak założenia na jakich bazuje stosowano w sposób nie do końca uświadomiony już od czasów starożytnych.
Dla przykładu geopolityczna pozycja państwa Rzymskiego wymusiła na, nim ustosunkowanie się najpierw do plemion galijskich zamieszkujących region południowych Alp dzisiejszych północnych Włoch nazywany ówcześnie „Gallia Cisalpina” (Galia przedalpejska). Potem, natomiast Rzymianie postanowili zmierzyć się z ekspansją w basenie morza Śródziemnego. Rzym w związku z tym wykorzystał sposobność rozwinięcia swojej polityki w sposób, który przekształcił małą wioskę w imperium o skali transkontynentalnej. Przecież, jednak wcale nie musiał pójść w kierunku, który udokumentowano. Państwo założone przez Romulusa zamiast prowadzić ekspansję zamorską mógło pozostać w naturalnych granicach półwyspu Apenińskiego jako republika.
Miejsce Polski w Średniowiecznej Europie
Położenie kraju Piastów w Środkowej Europie nie było początkowo ani zaletą ani problemem. Umiejscowienie naszego kraju w sąsiedztwie Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego z jednej strony wpłynęło na szybkie poddanie się wpływom łacińskim. Z drugiej strony doprowadziło w następnych dziesięcioleciach do zagrożenia państwa Polan przez sąsiadów.
Polska nie wyróżniała się zbytnio na tle innych krajów pod względem swojej siły lub ekonomii. Dopiero rozbicie dzielnicowe pokazało, że ostatecznie utracenie stabilnej pozycji bardziej zagrażało jej od strony sił wewnętrznych niż zewnętrznych. Rozbicie dzielnicowe doprowadziło do zniknięcia na krótki okres naszego państwa z mapy Europy, jednak ponownie zjednoczone przez Władysława Łokietka Królestwo Polskie powróciło na mapę świata. Syn Władysława wzmocnił i rozbudował swoje ziemie. Kazimierz wybudował ponad 50 grodów w tym 30 murowanych, a dwadzieścia drewnianych. Dzięki temu jako jedyny w historii Polski został nazwany przez późniejsze pokolenia „Wielkim”.
Polska w renesansie
Unia personalna Polski z Litwą w postaci króla Jagiełły zmieniła całkowicie położenie geopolityczne Polski, do którego jak wspominają niektórzy historycy panowie krakowscy inicjujący ślub Jadwigi Andegaweńskiej z Litwinem, nie byli mentalnie przygotowani. Polacy nie posiadali mentalności imperialnej, raczej byli nastawieni na spokojne pielęgnowanie swojej twierdzy którą niewątpliwie stało się królestwo po panowaniu ostatniego z dynastii Piastów Kazimierza, który jak mówią „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”, natomiast decyzja o złączeniu unią Korony z Litwą uczyniło z nowego władcy obu państw, króla którego dynastia nagle panowała nad terytorium o prawie milionie metrów kwadratowych, składającym się z różnych kultur, języków i wierzeń.
Stając kilkanaście wieków wcześniej przed dylematem zarządzania równie wielkim terytorium Rzymianie, uznali, że Republika już się do tego nie nadaje. W przypadku Polski, parlamentaryzm dopiero zaczął się rozwijać. W okresie oświecenia Polska zaczyna pojawiać się coraz częściej w źródłach zachodnich, a ród Jagiellonów zawiera coraz bardziej rozległe mariaże, doprowadzając w końcu do szczytu potęgi Rzeczpospolitej pod względem politycznym, poprzez doprowadzenie do objęcia tronów większości istotnych krajów Europy Środkowej przez Jagiellonów.
Polska prawdziwy wpływ na kulturę Europejską miała właśnie w tym okresie. Rozwijały się polskie ośrodki myśli, a angielski republikanizm szczerze zainteresowany polskim parlamentaryzmem, doceniał dzieła takich mężów stanu jak na przykład Wawrzyniec Goślicki, który zainspirował elity republikańskie Anglii swoim dziełem „De optimo senatore libri duo” (O Senatorze doskonałym).
Źródła:
Komentarze
Świetny i czytelny blog! Zdecydowanie jestem bardzo zainteresowany dalszym rozwojem tej strony. Napewno będę tu wracał a strona już dodana do ulubionych! Piszcie więcej o Polsce zdecydowanie mało tak wartościowych opracowań w internecie
Tak czy inaczej będę się tu jeszcze pojawiał, bo widzę, że mogą rozwinąć się ciekawe dyskusje.
Przyznam szczeże, że blog mnie zaintrygował. Szczególnie wysoka jakość informacji historycznych w oparciu o tak wiele bogatych źródeł. Zdecydowanie muszę przyznać, że jeżeli ktoś jest miłośnikiem historii i lubi czytać pewne informacje to mogę mu z całego serca polecić tą stronę.
Blog jest interesujący!.